Kościół i jego najcenniejsze zabytki – Kielichy, monstrancje, relikwiarze, wota i ornaty.
2023-03-13
Kielich pochodzący z 1480 r.
Do najcenniejszych zabytków kościoła parafialnego zaliczyć możemy naczynia liturgiczne. Znajdują się tu między innymi kielichy, z których najstarszy pochodzi z 1480 roku z grawerowanymi na stopie postaciami świętej Barbary i Katarzyny, są też inne pochodzące z XVIII wieku. W naszym kościele są zabytkowe monstrancje z XVIII wieku oraz z 1945 r. na stopie z 1830 r. ufundowana przez parafian i opatrzona napisem „Bogu utajonemu z prośbą o ocalenie – parafianie kijscy 1945 staraniem dziek. prob. A. Gębki i wikariusza X. B. Zelka”.
Grawerowana stopa kielicha (zdjęcie po lewej) przedstawia postaci świętej Barbary i Katarzyny.
Monstrancja z XVIII wieku.
Monstrancja z 1945 r. na stopie z 1830 r.
Bardzo ważne miejsce w kościele zajmują relikwiarze z XVIII wieku. W naszej parafii znajdują się trzy: św. Piotra i Pawła, św. Celestyna – Papieża oraz Drzewa Krzyża Świętego.
Relikwiarz Krzyża Świętego.
Relikwiarz Św. Celestyna.
Relikwiarz Św. Piotra i Pawła.
Ponadto znajdują się tutaj liczne wota dziękczynne i błagalne. Stanowią one bardzo cenną pamiątkę religijności parafian na przestrzeni dziejów.
Wota dziękczynne i błagalne.
Wota dziękczynne i błagalne.
Istotną częścią wyposażenia świątyni są ornaty. Najstarsze z nich pochodzą z XVII i XVIII wieku.
Ornat czerwony z haftem aplikowanym z drugiej połowy XVII w. z herbem Jastrzębiec.
Ornat czarny z kolumną z pasa polskiego XVIII w.
Ornat fioletowy z haftem srebrnym z początku XVIII w.
Ornat biały z aplikowanym haftem na kolumni.
Ornat różowy, tkanina z XVII w.
Fragment białego sukna z Arras (źródło obrazu Banderia Prutenorum – zbiory Biblioteki Jagiellońskiej)
Jako ciekawostkę możemy przytoczyć historię, którą przedstawił Kanonik Jan Długosz w dziele „Banderia Prutenorum”. Kronikarz, w swym dziele przedstawiającym opis chorągwi krzyżackich zdobytych przez wojska polsko-litewskie wspomina, pisząc o Wielkim Mistrzu Ulryku Von Jungingenie, że: „Płaszcz, w którym poległ, z białego sukna z Arras, z utkanym, a wyrysowanym poniżej znakiem, posiada jako ornat kościół parafialny w Kijach”.
Świątynia kijska, według tradycji została ufundowana przez ród Łabędziów, w której prawdopodobnie ochrzczony był Mszczuj, a z jego ręki zginął w czasie bitwy pod Grunwaldem Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego Urlyk Von Jungingen. Niewykluczone, że król Władysław Jagiełło ze zdobyczy wojennych ofiarował ową szatę do kijskiej świątyni. Niestety ornatu nie ma już w kościele w Kiach, przepadł podczas zawieruch dziejowych, prawdopodobnie w wyniku II wojny północnej w 1702 r. kiedy świątynia została ograbiona przez wojska szwedzkie, biorące udział w bitwie pod Kliszowem. Staraniem ks. Proboszcza Wiesława Kity ufundowana przez parafia replika dawnego ornatu została uszyta w 2013 r. przez Siostry Karmelitanki z Kielc. Dziś możemy ją podziwiać w kijskim kościele.
Bitwa pod Grunwaldem – Jan Matejko.
Według niektórych badaczy, w Kijach znajduje się szata procesyjna uszyta z tkaniny wschodniej mogącej pochodzić ze zdobyczy w bitwie pod Wiedniem.
